Red. nauk. Jerzy Buzek, Henryk A, Kretek, Michał Staniszewski – Zrównoważony rozwój i europejski zielony ład wektorami doskonalenia warsztatu naukowca

Wyzwania wobec nowoczesnej zeroemisyjnej energetyki można już rozpatrywać w aspekcie historycznym, bowiem problematyka nie jest nowa, a została wygenerowana przez globalną, postnowoczesną gospodarkę kapitalistyczną. W Polsce koncepcję polityki energetyczno-klimatycznej rozpoczął wypracowywać już w po 1989 roku Obywatelski Klub Parlamentarny, bowiem w tamtym czasie okazało się, że gospodarka socjalistyczna oparta na ekonomii politycznej socjalizmu [komunizmu] generowała nadprodukcję energii elektrycznej sięgającą nawet 12TWh, co pozwalało państwu polskiemu być znaczącym eksporterem energii. W tym samym czasie świat już od wielu lat zajmować się wypracowaniem definicji dla
zrównoważonego rozwoju, aby zapobiec tego typu zjawiskom jakie miały miejsce Polsce czy w innych krajach zarządzanych przez ludzi nie zawsze wybieranych w demokratycznych wyborach, a zatem w krajach rządzonych przez autokratyczne czy partyjne struktury. Wiedziano wówczas, że kolejne pokolenia muszą zrealizować jasno określone i czytelne wyzwania, i takie zdefiniowano przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1987 roku w dokumencie „Our Common Future”, a parafowanym przez wszystkie kraje świata. Tamże zapisano i przyjęto do realizacji stwierdzenie stanowiące o tym, że „na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie”. Wydaje się, że to wyzwanie wypracowane przez komisję powołaną w ONZ z Gro Harlem Brundtland na czele, jest ciągle raczej tylko hasłem, definicją, i dlatego Unia Europejska postawiła przed sobą dalej idące wyzwanie, a takim jest Europejski Zielony Ład stawiający przed rozwiniętymi gospodarkami dalej idące i konkretnie określone wyzwania. W takim otoczeniu pojawia się między innymi taksonomia będąca propozycją Unii Europejskiej na ekologiczną gospodarkę. W obliczu kryzysu wywołanego wojna w Ukrainie, pojawiła się koniczność wprowadzenia okresu przejściowego, umożliwiającego przetwarzanie nieodnawialnych (kopalnych) źródeł niezbędnych do wytwarzania energii i włączenie tychże do dopuszczalnych paliw energetycznych opartych o atom i gaz, które są stabilnymi a nawet niezbędnymi surowcami wykorzystywanymi do produkcji już tylko „czystej – zielonej” energii, a tej będzie potrzeba coraz więcej w stale rozwijającej się globalnej gospodarce. I co ważne, taksonomia nie zakazuje, a „priorytetyzuje inwestycje prośrodowiskowe”, a jednym z ważniejszych celów tego projektu jest przeciwdziałanie pseudoekologicznego marketingu
(ang. greenwashing), czyli nieuzasadnionego twierdzenia firm, że ich działalność jest przyjazna środowisku. Zatem w unijnym programie badań naukowych i innowacji Horizon Europe na lata 2021-2027 Komisja Europejska zaproponowała zainwestowanie 35% ze 100 mld € budżetu tylko
na cele związane z ratowaniem klimatu przez rozwój innowacyjnych i opłacalnych rozwiązań, przy założeniu, „że możliwe jest uzyskanie zerowego bilansu emisji gazów cieplarnianych do 2050 roku”. Tak więc możliwe jest zatrzymanie procesów degradacji środowiska, potrzeba świadomości o zagrożeniach, a w konsekwencji potrzebna jest konieczność wypracowania metod przeciwdziałania skutkom dotychczasowych destrukcyjnych działań. Stąd ta publikacja, w której przedmiotem rozważań przyszłych naukowców stają się szanse i zagrożenia, ale także możliwości zrealizowania przesłania zawartego w definicji zrównoważonego rozwoju poprzez narzędzie jakim może być Europejski Zielony Ład.