Renata sput
Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger (1802-1944) – zarys monograficzny
Wydawnictwo PWSZ w Raciborzu 2019
„Pod koniec XIX wieku gazeta stała się ważnym, dużym dziennikiem (w roku 1873) ponadregionalnym (od roku 1892 wychodziło wydanie specjalne o nazwie General-Anzeiger für Schlesien und Posen). Jej nakład wzrósł z 3000 (w roku 1883) do 25000 egzemplarzy w 1897 roku. Zachowane roczniki gazety (ostatni z 1940 roku) są kopalnią wiadomości historycznych tyczących historii przeróżnych dziedzin życia – zarówno Raciborza jak i Górnego Śląska. Ich digitalizacja, która, jeżeli chodzi o dwudziestowieczne roczniki gazety, od roku 2008 realizowana w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu, jest rzeczą konieczną z dwóch względów. Po pierwsze należy zrobić wszystko, aby zachować ich zawartość kolejnym pokoleniom badaczy. Po drugie, wpłynie na poszerzenie dostępu do zbiorów, który jest obecnie ograniczony, możliwy wyłącznie w nielicznych instytucjach, które przechowują roczniki lub pojedyncze egzemplarze gazety.”
„Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger (1802-1944) – zarys monograficzny”
Najnowsza publikacja dr Renaty Sput, wydana przez Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, to kompendium badań prasoznawczych w Raciborzu oraz na Śląsku. Historia miasta, regionu oraz wielkiej europejskiej polityki na łamach pierwszych gazet i jednocześnie efekt rozwoju udoskonalonego wynalazku – maszyny drukarskiej.
Jedna z pierwszych gazet wydawanych w Raciborzu Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger, ukazywała się w bardzo dużym przedziale czasowym, bo od roku 1802 do 1944, zatem niemal do końca II wojny światowej, pod zmieniającym się tytułem (Oberschlesisches Wochenblatt oder nützliches Allerlei für alle Stände (1802–1803), Wöchentlicher Oberschlesischer Anzeiger. Eine Zeitschrift zum Nutzen und Vergnügen (1805–1809), Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger für Landwirthe, Kaufleute, Fabrikanten und Künstler (1809–1851), Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger (1811–1851), Oberschlesischer Anzeiger (1851–1944). Była to najdłużej ukazująca się gazeta na Górnym Śląsku.
Monografia „Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger (1802-1944) – zarys monograficzny” nie skupia się wyłącznie na zagadnieniach historii prasy. Czytelnik – na łamach publikacji – odkrywa najważniejsze wydarzenia z historii. Okres ukazywania się Anzeigera obfitował w wielkie wydarzenia – to m.in. wojna Prus z Napoleonem, obecność armii francuskiej na Śląsku, przemiany i reformy państwa pruskiego po okresie napoleońskim, Wiosna Ludów, kulturkampf, I wojna światowa i niepokoje na Śląsku, plebiscyt i podział Śląska, II wojna światowa, jeśli tylko wymienić część wydarzeń znaczących okres ukazywania się pisma.
150 lat czasopisma!
Drukarnia wydawnictwa Riedingerów ok. roku 1900
IDEA
Nie można pominąć twórców raciborskiej prasy, pierwszych drukarzy, ich zaangażowania, często nowatorskich rozwiązań, w epoce gdzie jedynym źródłem informacji były codzienne gazety – Allgemeiner Oberschlesischer Anzeiger przed wybuchem I wojny światowej osiągnęło nakład ponad 38 tys. egzemplarzy. W najnowszej publikacji czytelnik znajdzie interesujące informacje o pierwszych czasopismach, ich wydawcach, problemach i osiągnięciach. Autorka przybliża biografie raciborskich drukarzy, takich jak Franz Josef Bögner – twórca gazety, Carl Heinrich Juhr, a także Zacharias Heinrich Wilhelm Frosch, następnie Simon Seligmann Pappenheim, Karl Gromann, Friedrich August Kessler czy Franz Riedinger.
„Książka przybliża czytelnikom niezwykle ważne pismo, które ukazując się przez bez mała trzy półwiecza w Raciborzu, stanowi znakomite – a niejednokrotnie jedyne – źródło do poznania dziejów miasta, ziemi raciborskiej, a także Górnego Śląska, w splocie wydarzeń politycznych, społecznych i gospodarczych. Anzeiger okazuje się kopalnią wiedzy o Raciborzu, a także Górnym Śląsku. Książka, mimo naukowego charakteru, napisana lekko i przystępnie, będzie ciekawą lekturą nie tylko dla miłośników ziemi raciborskiej, lecz także szerszego kręgu. Jednym z jej walorów jest bowiem ubogacenie treści relacjami niektórych artykułów pomieszczonych w pismie, jak chociażby przykuwająca uwagę historia słynnego księcia Lichnowskiego.”
Prof. zw. dr hab. Joanna Rostropowicz