Publikacja Jubileuszowa
Pierwsze dwudziestolecie
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
Studium Nauczycielskie
Studium Nauczycielskie
Początek
Najpierw więc wychylenie w lata pięćdziesiąte poprzedniego stulecia, dokładnie w rok 1954. Oto 22 lipca w Raciborzu, wciąż pełnym ruin, w Raciborzu obwieszonym czerwonymi w większości flagami oraz portretami komunistycznych świętych (Marksa, Engelsa, Lenina i Stalina), hucznie świętowano rocznicę tzw. Manifestu
PKWN (dzisiaj wiemy, że został on napisany, wydrukowany i ogłoszony w Moskwie). Lipcowe święto miało wtedy w nadodrzańskim mieście dodatkowy walor, było nim uroczyste oddanie do użytku dużego gmachu przy ul. Słowackiego (w czasach niemieckich była to Goethe-Strasse, a zatem poetyckie konotacje tej pięknej alei są mocno
utrwalone w tradycji), któremu nadano nazwę „Pomnik Pokoju”. Kraje „demokracji ludowej” pod wodzą niezwyciężonego Związku Sowieckiego walczyły, jak powszechnie wiadomo, o pokój (niektórzy co prawda obawiali się tego, że ta osobliwa „walka o pokój” może się skończyć tym, że nie pozostanie kamień na kamieniu), dlatego maniera szermowania pojęciem „pokoju” nikogo wówczas nie dziwiła. Jednak zgodnie z mechanizmem opisanym przez Czesława Miłosza w Zniewolonym umyśle, nikt – może poza grupą komunistycznych czynowników – nie traktował poważnie zewnętrznej powłoki zjawisk, wydarzeń, sytuacji itd. Ketman, jak ten fenomen określił Miłosz, pozwalał abstrahować od pustej, komunistycznej, sowieckiej formy i „zstąpić do głębi”. A co było w owej głębi? Sprawa niezwykłej wagi – nowa placówka edukacyjna, Studium Nauczycielskie, szkoła półwyższa, w której można było (znów posługując się zasadami mimikry, udawania) kształcić kadry nauczycieli, przekazujących
dalej (oczywiście nie wprost) ważne dla Polaków wartości.
O narodzinach raciborskiej PWSZ
Studium Nauczycielskie i PWSZ
Utworzenie w mieście wielkości Raciborza samodzielnej, państwowej
uczelni wyższej nie jest przedsięwzięciem łatwym. Do jego realizacji
potrzebne jest jednoczesne zaistnienie kilku istotnych czynników. Pierwszym z nich jest baza materialna, infrastruktura przyszłej Szkoły. Obiekty dawnego Studium Nauczycielskiego, służące przez całe dziesięciolecia potrzebom edukacyjnym, były do dyspozycji. Trzeba wspomnieć, że w pierwszych latach burzliwej transformacji ustrojowej pojawiły się zakusy ze strony różnych instytucji nieedukacyjnych, aby przejąć gmachy przy ulicy Słowackiego. Gdyby tak się wówczas stało, powołanie do istnienia uczelni byłoby znacznie utrudnione, a wręcz okazałoby się niemożliwe. Tu pojawia się kolejny czynnik – fenomen ciągłości edukacji publicznej w „Pomniku Pokoju”. Zakończenie działalności Studium Nauczycielskiego w 1973 roku szczęśliwie nie oznaczało zamknięcia obiektów przy ul. Słowackiego. Uruchamiano w nich różne instytucje edukacyjne (Centrum Doskonalenia Nauczycieli, wydział zamiejscowy katowickiej WSWF, wydział zamiejscowy
opolskiej WSP i inne), mające niestety charakter efemeryczny. Z perspektywy lat okazuje się, że kluczowe znaczenie miało powołanie w 1981 roku Studium Wychowania Przedszkolnego, które po roku zostało przekształcone w Studium Nauczycielskie (można powiedzieć, stosując modne dziś nazewnictwo – SN 2.0). Ta placówka integrowała środowisko naukowe Raciborza, podtrzymywała więzi z uczelniami wyższymi (głównie z WSP w Opolu), wykształciła kilka roczników dobrze przygotowanych do pracy nauczycieli, a przede wszystkim zapewniła w trudnych latach 80. poprzedniego stulecia ciągłość działania pomaturalnej instytucji edukacyjnej. Decyzja o likwidacji studiów nauczycielskich, która zapadła nagle w 1991 roku, na progu transformacji, była wstrząsem i mogła pociągnąć za sobą ostateczne przerwanie raciborskiej tradycji kształcenia nauczycieli. Chętnych na przejęcie budynków nie brakowało.
I w tym newralgicznym momencie do działania przystąpiło grono odważnych osób, które przedstawiły ministerstwu ciekawą propozycję powołania do istnienia dwuspecjalnościowego Kolegium Nauczycielskiego. To właśnie w środowisku wykładowców Kolegium
dojrzewała coraz intensywniej myśl o założeniu w Raciborzu publicznej uczelni wyższej…
Nasi studenci
Vivat Academia, vivant professores
Raciborska PWSZ
Od dwudziestu lat pełni misję, jaką jest kształcenie młodych ludzi, przygotowywanie ich do funkcjonowania w warunkach niezwykłego przyśpieszenia procesów technologicznych i gwałtownej globalizacji.